سندرم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان یک اختلال هورمونی زنانه است. این سندرم تحت عنوان (Poly Cystic Ovary) PCO نیز شناخته می شود. این اختلال در زنانی که در سن باروری خود هستند رایج است.
سندرم تخمدان پلی کیستیک
در زنان مبتلا به این سندرم، قاعدگی های طولانی مدت یا نامنظم و بالا بودن سطح هورمون مردانه ی اندروژن مشاهده می شود. در این شرایط احتمال بارداری کاهش می یابد. جوش های چرکی (آکنه)، پوست چرب، رشد موهای زائد صورت و بدن ، یا ریزش مو از دیگر علائم این سندرم هستند.
نشانه های سندرم تخمدان پلی کسیتیک
- ریزش موی سر با الگوی مردانه
- موهای زائد ضخیم (Hirsutism) روی لب بالا، چانه، دو طرف صورت، قفسه سینه و شکم (محل های مختص رشد مو در مردان)
- کمتر از ۸ نوبت قاعدگی در طول سال
- چرخه های قاعدگی طولانی و دردناک
- افزایش وزن و چاق شدن
- آکنه و جوش چرکی روی صورت به علت پوست چرب
- سطح بالای هورمون اندروژن
- اختلال در بارداری به گونه ای که به مصرف دارو نیاز باشد.
علت سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست؟
تخمدان زنان ماهانه تخمک نارس یا فولیکول تولید می کند. فولیکول رشد کرده و طی پروسه ی تخمک گذاری، تخمک های رسیده را آزاد می کند. در افراد مبتلا به این سندرم، تخمدان ها به طور طبیعی فعالیت نمی کنند، تخمک رسیده ساخته نمی شود و تعادل هورمون ها بهم می ریزد. همچنین هورمون تستوسترون بیش از حد آزاد می شود و در روند تخمک گذاری ماهانه اختلال ایجاد می شود.
علت اصلی تنبلی تخمدان هنوز مشخص نشده است. اما عواملی وجود دارند که شخص را مستعد این اختلال می کنند:
- انسولین زیاد: هورمونی انسولین تولید شده توسط پانکراس میزان قند را تنطیم می کند. انسولین باعث می شود که سلول قند دریافتی را به انرژی تبدیل کند. در سلول های مقاوم به انسولین این اتفاق نمی افتد در نتیجه میزان قند خون بالا می رود. در این شرایط بدن برای تنظیم قند خون انسولین بیشتری تولید می کند. انسولین زیاد باعث ترشح بیش از حد اندروژن (هورمون مردانه) شده و درفعالیت تخمدان ها اختلال ایجاد می کند.
- التهاب خفیف: در التهاب خفیف که در اثر عفونت ایجاد می شود، گلبول های سفید نقش دارند. بر اساس آزمایش ها زنان مبتلا به این سندرم دچار نوعی التهاب خفیف هستند. در این حالت تولید آندروژن افزایش یافته و شخص را در معرض بیماری های قلبی عروقی قرار می دهد.
- وراثت: بر اساس مطالعات ، بیان بعضی ژن ها به سندرم تخمدان پلی کیستیک مربوط هستند.
- اندروژن زیاد: سطح بالای اندروژن منجر به رویش موهای زاید و آکنه می شود.